लालमोहर सन्धि एक वैधानिक दस्तावेज हो । लिम्बुवान सुनिश्चितताको लागि प्रमुख विषय राज्य पुनर्संरचनाको हो । अहिलेको कथित सात प्रदेशबाट आठौँ प्रदेश लिम्बुवान स्थापना गर्न राज्य पुनर्संरचनाको बहसको ‘कोर्स’ लाई नयाँ रूपमा परिभाषित गर्न सक्नुपर्दछ । यसका लागि लालमोहर सन्धि एक महत्त्वपूर्ण आधार हो ।
सुभाको सिको गरेर गोरखाली शासकले ‘सुब्बा’ पद निर्माण गरेपछि ‘सुभा’ को महत्त्व सिद्धियो । किनकि ‘सुभा’ को मर्यादा, शक्ति, अधिकार आदि गोरखाली ‘सुब्बा’ सँग तुलनीय थिएन । साथै ती सरकारी सुब्बाहरूको प्रभुत्वले ‘हाङ’ हरूको प्रचलन पनि ओझेलमा पर्दै गयो । ‘सुभा-हाङ’ हरूको यसरी अवसान भएको पाइन्छ । गोरखालीद्वारा निर्मित लिम्बू सुब्बाहरू पनि २०२१ सालको भूमिसुधारपछि सकिए ।
बलदेव शाहीको हारगुहारका बाबजुद गोर्खाली सैनिकको अत्याचार दिन दुगुना बढ्यो, उता बलदेवको छटपटी र चिन्ता रात चौगुना बढ्दै गयो । ज्यादती कम नहुने छाँट देखेपछि बलदेव लड्न तयार भए । उनले गुरिल्ला युद्ध चलाउने रणनीति अपनाए । अछामी जनतालाई अत्याचारी सैनिकविरुद्ध लड्नका निम्ति तयार गर्न बलदेवले गुप्त रूपमा सैन्य संगठन बनाउन थाले ।
_medium.jpg)
